Thực hiện Quyết định số 919/QĐ-TTg, ngày 01/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình Mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021 – 2025. Vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức hội nghị triển khai Chương trình OCOP và Chương trình Phát triển du lịch trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. Tham dự hội nghị, gồm có: Ông Lê Minh Hoan, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Phó trưởng ban Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình Mục tiêu quốc gia, Tổ trưởng Tổ công tác Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025, chủ trì hội nghị; lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch, Bộ Công thương và các Bộ, ngành Trung ương có liên quan; Đại diện Lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Văn phòng Điều phối nông thôn mới tỉnh; các tổ chức quốc tế: GREAT, IFAD, FAO, USAID, …Hiệp hội, Hội ngành nghề và làng nghề, chủ thể OCOP 5 sao, Công ty Lữ Hành và các đơn vị du lịch khác.

Hình: Tham gia hội nghị triển khai tại điểm cầu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Tại Hội nghị, Văn phòng Điều phối NTM trung ương đã thông qua Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình vàbáo cáo tóm tắt định hướng thực hiện đạt các mục tiêu đề ra.

Đánh giá kết quả thực hiện, sau hơn 4 năm triển khai Chương trình theo Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 07/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ, Chương trình OCOP đã có sự lan tỏa mạnh mẽ, được triển khai đồng bộ, rộng khắp, được tất cả các địa phương chủ động triển khai một cách hiệu quả và thành công, trở thành một giải pháp được ưu tiên trong phát triển kinh tế nông thôn, gắn với xây dựng nông thôn mới. Đến ngày 31/8/2022, tất cả 63/63 tỉnh, thành phố đã tổ chức đánh giá, phân hạng sản phẩm, cả nước đãcó 8.478 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 65,4% sản phẩm 3 sao, 33,4% sản phẩm 4 sao, 1,0% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 0,2 % sản phẩm 5 sao. Đã có hơn 4.351 chủ thể OCOP, trong đó có 38,3% là HTX, 26,1% là doanh nghiệp, 33,3% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác có sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên.

Chương trình OCOP đã có những tác động tích cực, đậm nét đến phát triển kinh tế nông thôn, cụ thể như: (1) góp phần khơi dậy tiềm năng đất đai, sản vật, lợi thế so sánh, đặc biệt là các giá trị văn hóa vùng miền để hình thành các sản phẩm OCOP tích hợp “đa giá trị”, gắn kết giữa phát triển nông nghiệp với dịch vụ, du lịch; (2) thông qua Chương trình, nhiều địa phương đã quy hoạch được các vùng nguyên liệu đặc sản, phát triển các ngành nghề nông thôn, hình thành nhiều sản phẩm OCOP gắn với vai trò như một “đại sứ” chuyển tải những câu chuyện sản phẩm mang tính nhân văn của vùng, miền; (3) chủ động phát triển nhóm sản phẩm dịch vụ du lịch nông thôn và điểm du lịch. Đến nay, các địa phương đã đánh giá và công nhận 65 sản phẩm OCOP thuộc nhóm dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch.

Trên cơ sở những kết quả đạt được, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 919/QĐ-TTg ngày 01/8/2022 về phê duyệt Chương trình Mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2021 – 2025, với mục tiêu chính:

- Phấn đấu đến cuối năm 2025, ít nhất 10.000 sản phẩm OCOP được công nhận đạt từ 3 sao trở lên, trong đó cókhoảng 400 - 500 sản phẩm OCOP đạt 5 sao; có ít nhất 30% các chủ thể OCOP xây dựng được chuỗi giá trị theo hướng kinh tế tuần hoàn, OCOP xanh gắn với vùng nguyên liệu ổn định; trong đó ưu tiên các sản phẩm OCOP đã được đánh giá và phân hạng; có ít nhất 50% làng nghề truyền thống có sản phẩm OCOP, góp phần bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống; có ít nhất 50% chủ thể OCOP tham gia vào các kênh bán hàng hiện đại (hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện lợi, sàn giao dịch thương mại điện tử...); phấn đấu mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có 01 điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP.

- Phấn đấu ít nhất có 40% chủ thể OCOP là hợp tác xã, 30% chủ thể là doanh nghiệp nhỏ và vừa; tỷ lệ lao động được đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ phù hợp làm việc tại các chủ thể OCOP đạt tối thiểu 20%; phấn đấu có ít nhất 40% chủ thể OCOP là nữ, ít nhất 20% chủ thể OCOP là người dân tộc thiểu số điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Tỉnh Vĩnh Long hiện có 73 sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao và OCOP 4 sao, chiếm tỷ lệ lần lượt là 63,1%, và 36,9% thuộc 05 nhóm (Thực phẩm tươi sống; Thực phẩm thô, sơ chế; Thực phẩm chế biến; Gia vị; Thủ công mỹ nghệ - trang trí; Thủ công mỹ nghệ gia dụng; Dịch vụ du lịch – truyền thống – lễ hội) và hiện chưa có sản phẩm OCOP 5 sao. Để tiếp tục thực hiện phát triển sản phẩm OCOP có hiệu quả, đặc biệt từng bước phát triển sản phẩm chủ lực, có tiềm năng và đề nghị Trung ương công nhận sản phẩm OCOP 5 sao trong thời gian tới cần quan tâm và chú trọng thực hiện một số giải pháp chính như sau:

1. Tổ chức triển khai Chu trình OCOP linh hoạt, phù hợp theo hướng phát triển chuỗi giá trị sản phẩm OCOP gắn với vùng nguyên liệu địa phương. Trong đó, tập trung phát triển các đặc sản, sản phẩm truyền thống, phát huy giá trị văn hóa, hình thành sản phẩm tích hợp đa giá trị gắn với lợi thế về điều kiện sản xuất, giá trị văn hóa địa phương, đặc biệt là sản phẩm các làng nghề, nghề truyền thống, dịch vụ du lịch nông thôn; đẩy mạnh phát triển sản phẩm chế biến, chế biến sâu gắn với vùng nguyên liệu địa phương, văn hóa và tri thức bản địa.

2. Đẩy mạnh hoạt động đào tạo, tập huấn, chú trọng các kỹ năng về tổ chức
sản xuất; quản trị; đổi mới, sáng tạo về sản phẩm; quản lý chất lượng, an toàn thực
phẩm; kỹ năng về thiết kế bao bì, ghi nhãn và mẫu mã sản phẩm; sở hữu trí tuệ,
truy xuất nguồn gốc theo chuỗi giá trị; marketing và phát triển thị trường. Đặc biệt
là đổi mới về phương pháp tập huấn, hướng dẫn theo hướng phát triển sản phẩm
dựa vào nội lực cộng đồng.

3. Chú trọng và nâng cao chất lượng quản lý sản phẩm OCOP, trong đó: (1)
Kiện toàn Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP các cấp theo hướng tinh
gọn, hiệu quả; (2) Đẩy mạnh công tác giám sát, kiểm tra sản phẩm sau khi được
đánh giá, phân hạng, nhất là chất lượng, an toàn thực phẩm; (3) Rà soát, kiểm tra
đánh giá, phân hạng sản phẩm sau khi hết thời hạn công nhận nhằm nâng cao nhận
thức, trách nhiệm của các chủ thể đối với người tiêu dùng.

4. Đối với hoạt động giới thiệu và xúc tiến thương mại: đẩy mạnh hoạt động
xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu cho sản phẩm OCOP thông qua các diễn đàn, triển lãm, sự kiện tôn vinh, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP đặc sắc thường niên gắn với văn hóa cấp quốc gia, cấp vùng, địa phương và quốc tế. Đặc biệt, tập trung xây dựng để hình thành các “Điểm đến” về sản phẩm OCOP gắn với các trung tâm du lịch, các hoạt động văn hóa; nâng cao năng lực hệ thống logistic về nông sản và OCOP nhằm thúc đẩy thương mại, thị trường sản phẩm trong nước và xuất khẩu./.

Công Khánh – Văn phòng ĐPCTXDNTM tỉnh